Jólakötturinn er spennandi persóna í íslenskum þjóðsögum. Hann er talið húsdýr Grýlu og Leppalúðu og er þekktur fyrir að eta börn sem ekki fá nýjar flíkur fyrir jólin. Í sumum útgáfum frásagnarinnar er börnunum gefið kerti og einhver spjör, sokkar eða skór til þess að þau þurfi ekki að hafa það slæmt við jólaköttinn. En í öðrum útgáfum er sagt að jólakötturinn borði matinn sem börnin fá, og í enn öðrum tilfellum gildir þetta jafnt um fullorðna einnig.
Þessi trú á jólaköttinn skapaði áhyggjur hjá fólki, sem gæti ekki njótið jólagleðinnar án áhyggja, þar sem það var trúað að jólakötturinn væri á ferð. Þó hann gerði engu mein þeim sem fengu sér nýjar flíkur, þá urðu hinir sem fengu ekki neitt nýtt fat að fara í “jólaköttinn”. Þetta þýddi að þeir sem fengu engar nýjar flíkur myndu vera í áhættu að verða fyrir “jólaköttinum” eða að minnsta kosti missa af að fá jólakötturinn sem gæsir.
